Nghề dệt chiếu – làng nghề truyền thống lâu đời của người Việt

Nghề dệt chiếu không chỉ là nghề truyền thống lâu đời đem lại thu nhập của người dân mà còn mang những giá trị văn hóa gắn liền với đời sống người dân. Hãy cùng GHD tìm hiểu về nét đẹp trong văn hóa của làng nghề truyền thống này.

Nghề dệt chiếu ở Việt Nam

Nghề làm chiếu không chỉ làm một công việc giúp tạo ra công ăn việc làm, sinh kế của người dân mà còn mang hồn của dân tộc. Chiếu cói gắn liền với sinh hoạt của người dân Việt Nam từ xa xưa đến nay. Chúng ta dùng chiếu để nằm ngủ, dùng để ngồi ăn cơm, uống trà, tán gẫu. Sự gắn bó của chiếc chiếu được thể hiện rõ ràng trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày.

Nguyên liệu để dệt nên những chiếc chiếu bền đẹp gồm có lá nheo (nhiều nơi gọi là cói), khoai (nhiều nơi gọi là đay), phẩm màu.

Thường từ tháng 5 đến tháng 10 âm lịch, khi lá nhãn nở hoa và cao hơn đầu người (khoảng 2 m) thì người ta chặt, xẻ, phơi khô bông), sau khi nheo khô nên nhuộm với 3 màu cơ bản: đỏ , xanh, vàng và trắng là màu tự nhiên.

Các hạt dệt mờ được làm từ cây đu đủ. Đu đủ được trồng từ hạt. Sau khi trồng từ 3 đến 4 tháng, cây bố mẹ sắp ra hoa, cao khoảng 2 đến 2,5 mét được hái về, gọt vỏ, bỏ lớp xanh ngoài cùng, rửa sạch, phơi khô rồi dùng tay xé thành từng đoạn để làm hạt chiếu.

Dụng cụ dệt bao gồm: tre (để dập), 2 trục (hai đầu để neo, căng hạt), ngựa ở giữa (để giữ hạt) Truồi (quấn và đặt trong khung tre để dệt), ghế ngồi, số lượng thợ dệt là 2 (một người và một thợ dệt).

Để dệt ra những chiếc chiếu đẹp, bền, chắc, đáp ứng nhu cầu của người dân.

Theo yêu cầu của khách hàng, người thợ phải có kinh nghiệm và đôi bàn tay khéo léo.

Đối với chiếu có chữ, bông, hoa văn… là loại chiếu khó dệt nhất. Việc quấn dây đòi hỏi người thợ phải dùng ngón tay để nhặt hạt rồi luồn từng cọng.

Tham gia để tùy chỉnh triển lãm hoa lau với hoa, từ và mẫu theo ý thích của bạn. Thợ dệt thảm chuyên nghiệp không cần nhìn sợi. Nếu trong quá trình dệt bị lỗi 1 hoặc 2 sợi thì người dệt phải loại bỏ để đảm bảo sản phẩm tinh xảo và đẹp mắt.

Giá trị của nghề dệt chiếu đối với người dân Việt Nam

Giá trị của mạnh chiếu không chỉ hữu dụng trong cuộc sống hàng ngày mang còn mang đậm giá trị lịch sử, phản ánh từng giai đoạn phát triển của xã hội.

Chiếc chiếu tuy rẻ tiền, làm bằng nguyên liệu mộc mạc nhưng để làm ra một sản phẩm không phải là điều dễ dàng. Công việc yêu cầu sự tỉ mỉ, chịu khó của người thợ từ công sơ chế nguyên liệu đến dệt thành phẩm.

Một chiếc chiếu được làm ra không nằm ở giá thành sản phẩm và thể hiện tài nghệ của nghệ nhân, tình yêu nghề và gắn bó với nó.

Nghề làm chiếu hiện nay

Những làng nghề làm chiếu xuất hiện và phổ biến trên khắp cả nước nhưng hiện nay đang dần mai một vì không thu hút được giới trẻ theo nghề.

Xem thêm:

• Lễ hội Nghinh Ông- lễ hội dành cho ngư dân Sóc Trăng
• Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa của người dân Đảo Lý Sơn
• Nghề làm gốm của người Chăm – Bình Thuận

Chính vì vậy, Chính quyền và người dân cần có kế hoạch phát triển bền vững giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường.